VIII Konferencja Naukowa z cyklu „Nauka i praktyka – rolnictwo różne spojrzenia” nt. „Dylematy rolnictwa w XXI w. – szanse i zagrożenia”

W dniach 3-5 czerwca 2024 r. w Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Chełmie odbyła się VIII Konferencja Naukowa z cyklu „Nauka i praktyka – rolnictwo różne spojrzenia” nt. „Dylematy rolnictwa w XXI w. – szanse i zagrożenia” zorganizowana przez Instytut Nauk o Żywieniu Człowieka i Rolnictwie PANS w Chełmie oraz Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy w Puławach. Konferencja odbyła się pod patronatem Konferencja odbywała się pod patronatem JM Rektora prof. PANS dra hab. inż. Arkadiusza Tofila oraz Dyrektora IUNG-PIB w Puławach prof. dr hab. Mariusza Matyki. Konferencja została dofinasowana ze środków budżetu państwa w ramach programu MNiSW „Doskonała nauka II – Wsparcie konferencji naukowych”. W konferencji wzięli udział prelegenci z różnych ośrodków naukowych m.in. Instytutu Ochrony Roślin-PIB w Poznaniu, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego-PIB w Falentach, Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa-PIB w Puławach, Międzynarodowej Akademii Nauk Stosowanych w Łomży, Międzynarodowej Wyższej Szkoły Logistyki i Transportu we Wrocławiu, Niżyńskiego Uniwersytetu Państwowego im. Mikołaja Gogola w Ukrainie, Politechniki Bydgoskiej, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu w Siedlcach, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – Oddziału Regionalnego w Opolu, Krajowej Stacji Chemiczno – Rolniczej w Warszawie i Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Końskowoli – Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Chełmie. Gośćmi konferencji byli: Zbigniew Ziejewski, Sekretarz Stanu z Ministerstwa Aktywów Państwowych, Kazimierz Golojuch, Przewodniczący Polsko-Szwajcarskiej Grupy Parlamentarnej i Tadeusz Chrzan, Wiceprzewodniczący Polsko-Szwajcarskiej Grupy Parlamentarnej. Konferencję otworzył Jego Magnificencja Rektor PANS w Chełmie prof. PANS dr hab. Arkadiusz Tofil.

W sesji plenarnej prof. dr hab. dr h.c. mult. Andrzej Kotecki przedstawił problematykę związaną ze zmianą myślenia naukowców i organizacji działających na rzecz ochrony środowiska, co doprowadziło do powstania Europejskiego Zielonego Ładu i ekoschematów. O problemach w produkcji zielarskiej związanych z aspektem ekonomiczo-społecznym oraz pozyskiwaniem i jakością surowca zielarskiego referowała prof. dr hab. Barbara Kołodziej. Postęp naukowo-techniczny w rolnictwie i jego wpływ na środowisko przyrodnicze to tematyka zaprezentowana przez prof. dr hab. Marka Marksa. Z kolei referat plenarny dotyczący problemów i zagrożeń związanych z realizacją założeń integrowanej ochrony oraz działalności rolniczej przedstawiła dr hab. Anna Tratwal, prof. IOR-PIB. W sesjach referatowych poruszana była tematyka związana z postępem naukowo – technicznym, technologiami stosowanymi w produkcji rolniczej, jakością produktów rolniczych oraz problematyką Europejskiego Zielonego Ładu. Uczestnicy konferencji wzięli udział w dwóch wyjazdach terenowych, tj. zwiedzali Browar Jagiełło, gdzie zapoznali się ze specyfiką procesu produkcyjnego zakładu przetwórstwa rolno-spożywczego lub infrastrukturę PANS.

Na zakończenie prof. dr hab. Stanisław Krasowicz podsumował konferencję zwracając uwagę na wielowątkową tematykę konferencji powiązaną z produkcją rolniczą i przetwórstwem rolno – spożywczym, która zaowocowała ciekawymi wystąpieniami prelegentów.

prof. dr hab. Stanisław Krasowicz
prof. dr hab. Mariola Staniak
IUNG – PIB w Puławach

Podsumowanie konferencji

W dniach 3 – 5 czerwca 2024 r. w Chełmie odbyła się konferencja z cyklu ”Nauka i praktyka- rolnictwo różne spojrzenia” nt. Dylematy rolnictwa w XXI wieku- szanse i zagrożenia. Głównym organizatorem konferencji była Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Chełmie, zaś współorganizatorem Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach. Współpraca ta ma już wieloletnią tradycję i jest przykładem rzeczywistych powiązań jednostek naukowych i ich pracowników. Konferencja odbywała się pod Konferencja odbywała się pod patronatem JM Rektora prof. PANS dra hab. inż. Arkadiusza Tofila i Dyrektora IUNG- PIB w Puławach prof. dr hab. Mariusza Matyki. Była ona dofinansowana z dotacji MNiSW w ramach programu „Doskonała nauka II”. Jej myślą przewodnią były dylematy rozwoju polskiego rolnictwa w XXI wieku. Dylematy to problemy, których rozwiązanie polega na trudnym wyborze między różnymi tak samo ważnymi racjami. Występują one na poszczególnych etapach rozwoju i wszystkich poziomach zarządzania w rolnictwie. Ich lista stale się poszerza i stanowi ważny wyznacznik dla działalności nauki i doradztwa. Istotnym wsparciem przy rozstrzyganiu dylematów powinny być wyniki badań naukowych wspierane stale aktualizowaną i wzbogacaną wiedzą oraz obiektywizowanie poprzez ocenę ekonomiczną. Podczas konferencji wykazano, że przesłankami dylematów w polskim rolnictwie są:

• zasoby czynników produkcji i ich wzajemne relacje
• etapy rozwoju polskiego rolnictwa, poziom kultury rolnej
• regionalne zróżnicowanie rolnictwa i obszarów wiejskich
• WPR, kierunki jej ewolucji i wynikające z niej strategie
• uwarunkowania makroekonomiczne (globalne)
• krajowe strategie rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich oraz gospodarki żywnościowej
• kierunki interwencjonizmu państwowego
• innowacje technologiczne i organizacyjne
• działania proekologiczne (procesy ekologizacji)
• sytuacja ekonomiczna rolnictwa z uwzględnieniem zróżnicowania według regionów i grup gospodarstw.

Wskazano, że w XXI wieku rolnictwo staje w obliczu wielu dylematów i wyzwań, które nauka dostrzega i stara się poszukiwać odpowiednich rozwiązań. Najważniejsze dylematy współczesnego rolnictwa, o których była mowa na konferencji dotyczyły, m.in.: wdrażania WPR, zmian klimatycznych, bezpieczeństwa żywnościowego, bioróżnorodności, postępu naukowo- technicznego, innowacji technologicznych, zrównoważonych praktyk. Wielokrotnie podczas konferencji podkreślano, że rolnictwo musi działać w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju, aby sprostać współczesnym wyzwaniom i zapewnić przyszłym pokoleniom bezpieczeństwo żywnościowe. Wyzwaniem są też ekoschematy, które są ważnym elementem WPR. Konferencja wykazała, że szanse i zagrożenia, jakie stoją przed rolnictwem w XXI wieku należy rozpatrywać przez pryzmat Wspólnej Polityki Rolnej i perspektyw rozwoju rolnictwa ocenianych w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu. Dominowała tematyka dotycząca szeroko rozumianej produkcji roślinnej. Sporo uwagi poświęcono uprawie i znaczeniu ziół. Była też uwzględniana produkcja zwierzęca i bioróżnorodność. Podczas konferencji w referatach i posterach znalazło odzwierciedlenie wiele opartych na wynikach badań propozycji innowacji możliwych do zastosowania w praktyce. Przedstawiano innowacyjne rozwiązania do zastosowania w ochronie roślin, w działaniach ograniczających emisję gazów. Ważnym nurtem tematycznym były też problemy poprawy jakości produkcji oraz ograniczania zagrożeń dla środowiska przyrodniczego a także zdrowia ludzi i zwierząt. Konferencja była przedsięwzięciem o dużej skali, o czym świadczą liczby:

• uczestniczyło ponad 120 osób,
• wygłoszono 34 referaty, w tym 4 w sesji plenarnej,
• integralną częścią konferencji była sesja w języku angielskim,
• zaprezentowano 51 posterów,
• zorganizowano 2 bardzo ciekawe wyjazdy studyjne i spotkanie towarzyskie.

Zakres merytoryczny konferencji był szeroki i wielowątkowy, ale wszystkie referaty i postery dotyczyły problemów o dużym znaczeniu naukowym, poznawczym i praktycznym a także społecznym. Obok zagadnień szczegółowych, w referatach podejmowano problemy o charakterze ogólnym, bardziej globalnym, krajowym i regionalnym, dotyczące wyzwań dla nauki, doradztwa i praktyki rolniczej oraz możliwości i płaszczyzny współpracy jednostek i zespołów. Konferencja była dowodem integracji różnych środowisk naukowych zainteresowanych problemem dylematów, szans i wyzwań rolnictwa XXI wieku.

Uczestnikami konferencji byli pracownicy  różnych specjalności pochodzących z ośrodków naukowych (uczelni i instytutów) zlokalizowanych w różnych częściach Polski. Konferencja pokazała myśli przewodnie i wyniki ciekawych interdyscyplinarnych badań, podejmowanych w różnych ośrodkach naukowych. Była też okazją do przedstawienia tego, co już wiemy, co stwierdzono w badaniach, ale dała też możliwość przedstawienia i wyznaczenia kierunków nowych, przyszłych, często interdyscyplinarnych badań.

Cele konferencji zostały zrealizowane. Przedstawiono bowiem wyniki dotychczasowych badań związanych z rozwojem polskiego rolnictwa i wdrażaniem innowacji. Jednocześnie wskazano na dylematy oraz zagrożenia i wyzwania związane z kształtowaniem rozwoju rolnictwa w XXI wieku. Znaczący udział młodych adeptów nauki jako autorów referatów i posterów należy ocenić pozytywnie. Uczestnicy konferencji otrzymali potężny ładunek wiedzy do wykorzystania, przemyśleń i dyskusji – ale otrzymali też możliwość pobytu w miłej, serdecznej atmosferze, która była efektem pracy Gospodarzy.

Konferencja daje podstawy do zdementowania wygłaszanych czasem niekorzystnych opinii, że nauka nie dostrzega rzeczywistości i nie uczestniczy w rozwiązywaniu pojawiających się w rolnictwie problemów i rozstrzyganiu dylematów. Poziom referatów i posterów należy ocenić bardzo pozytywnie, co potwierdziły też opinie moderatorów sesji posterowej. Trzy postery zostały wyróżnione nagrodą przyznaną przez Organizatorów. Wyniki badań prezentowanych podczas konferencji powinny być opublikowane i szeroko popularyzowane. Stanowić one mogą bowiem materiał i źródło informacji dla różnych grup odbiorców. Jednoznacznie pozytywne opinie uczestników a także uczestniczących w jednej z sesji parlamentarzystów – wskazują na celowość i potrzebę organizowania tego typu konferencji, integrujących środowiska naukowe, realizujące służebną funkcję wobec gospodarki, środowiska i społeczeństwa. W czasie dyskusji zgłoszono też wniosek, aby w ramach kolejnej wspólnej konferencji uwzględnić wyjazd studyjny do RZD IUNG- PIB w Werbkowicach.

Konferencja była przedsięwzięciem potrzebnym społecznie, dobrze zorganizowanym i skłaniającym do kontynuacji tego typu spotkań naukowych.